Sakız çiğneyerek çürük riskini azaltmak mümkün mü?
Çocukların çok sevdiği bir alışkanlık, sakız çiğnemek. Peki bu durumu çocuklarda diş sağlığının korunması yönünde lehimize çevirebilir miyiz? Çocuk Diş Hekimliği Uzmanı Dt. Nurgül Demir “Sakız çiğneyerek çocuklardaki çürük riskini düşürmek mümkün müdür?” sorusunun cevabını veriyor.
Market raflarında rengârenk ambalajlarla, birçok markanın şekerli veya tatlandırıcılı sakızlarını görmek mümkün. Çocuklarda diş çürükleri bu kadar yaygın bir hastalık haline gelmişken, ilk amaç her zaman şeker tüketimini sınırlamak, diyet alışkanlıklarını düzenlemek ve çocuğun ağız hijyeni alışkanlıklarının devamlılığını sağlamak olmalıdır. “Bunlara ek olarak, sakız çiğnemenin olumlu etkilerini de çocuklarda bir avantaj olarak değerlendirmekte fayda var” açıklamasında bulunan Çocuk Diş Hekimliği Uzmanı Dt. Nurgül Demir sözlerine şöyle devam etti: “Sakızların içeriklerini bilerek satın almak, çocuklar için faydalı olabilecek tercihi yapmak ya da çocuklar bir seçim yaparken yönlendirici olmak bu noktada çok önemli hale geliyor. Çünkü bazı sakızlar, çürük riskini azaltabilecek ve dişleri koruyucu özelliklere sahipken; bazı sakızlar içerdikleri şeker cinsi ve miktarıyla çürük riskini arttırabilir. Üzerinde ‘diş dostu’ anlamına gelen ‘gülen diş’ sembolü olan sakızların dişler için zararlı bir etkisi bulunmaz.”
Çürük yapmayan şeker seçilmeli
Küçük yaştaki çocukların sakız çiğneme alışkanlıklarının, oyun oynarken aspire etme gibi, farklı riskleri de olabileceğini hatırlatan Dt. Nurgül Demir çocuklarda diş sağlığının korunması için sakız seçiminde dikkat edilmesi gereken hususları da şu şekilde sıraladı.
-Çürük yapmayan şekerler arasında, dişler üzerinde koruyucu etkisi en fazla olan şeker alkolü: ‘Xylitol’. Dolayısıyla çocuklar için tercih edilecek olan sakızlarda bulunması gereken tatlandırıcı Xylitoldür. Xylitol, şeker kamışından elde edilmiş doğal bir şeker alkolüdür. Yıllardır diş macunu, gargara gibi ağız hijyeni ürünlerinin bileşiminde yer aldığı gibi, sakızlara tatlandırıcı olarak da eklenmektedir. Xylitol, ağızdaki bakteriler tarafından kolay yıkılamadığı için ‘çürük yapmayan şeker’ olarak tanımlanabilir.
-Xylitol, sakızlarda, çiğneme tabletlerinde, naneli drajelerde, diş macunlarında, gargaralarda, öksürük şuruplarının içeriğinde bulunabilir. Xylitollü sakızların, çiğnemeyle birlikte çürükler üzerinde durdurucu etki göstermesi, sakız çiğnemeyi seven küçük yaş grubundaki hastalarımız ve yüksek çürük riski grubundaki hastalarımızda; düzenli diş fırçalama ve karbonhidrattan uzak diyet düzenlemesine ek olarak ağız hijyeninin devamlılığının sağlanmasında, ek bir koruyucu yaklaşım olarak değerlendirilebilir. Uluslararası alanda yapılan çalışmalar da xylitolün, ağızdaki çürük oluşumuna sebep olan bakteri seviyelerini düşürerek, dişleri çürümeye karşı koruyabileceğini göstermiştir.
-Kslitollü sakızlar, çiğneme sırasında tükürük akışını da arttırarak, ağız içi yumuşak dokuların ve diş yüzeylerinin temizlenmesini sağladığı gibi; ağız içindeki asiditenin tamponlanmasını sağlayarak çürüklerin önlenmesinde de aktif rol oynar. Aynı zamanda diş yüzeylerine bakteri tutulumunu azaltır. Marketlerde satılan Xylitollü ürünler ‘Sağlık Bakanlığı Onaylı’dır ve içerdikleri Xylitol miktarı kontrol edilmiştir.
Hangi sakızlar çürükler için risk oluşturur?
-Sukroz, glikoz ve fruktoz gibi şekerler, ağızdaki çürük yapıcı bakteriler tarafından besin olarak kullanılarak kolaylıkla asite yıkılarak çürük riskini arttırdığını ifade eden Demir, özellikle yüksek çürük risk grubundaki çocuk hastalarda şekerli sakızların kesinlikle tercih edilmemesi gerektiğini belirtti. Dt. Nurgül Demir diğer dikkat edilmesi gereken hususları şu şekilde sıraladı:
Yüksek çürük riski olan çocuklarda, xylitollü sakızların çiğnenmesi çürük oluşumunun önlenmesinde koruyucu rol oynar.
Çocukların çiğneyeceği sakızların içeriğinde; çürük riskini arttıran sukroz, glikoz, fruktoz gibi tatlandırıcıların bulunmamasına dikkat edilmelidir.
Üzerinde ‘diş dostu’ anlamına gelen ‘gülen diş’ sembolü olan sakızların dişler için zararlı bir etkisi bulunmaz.
Küçük yaştaki çocukların sakız çiğnemesi yutma, soluk yoluna kaçma gibi riskler açısından sakıncalı olabilir.
Çocuklarda diş sağlığının korunmasında en temel unsurun, dişlerin düzenli olarak ve doğru teknik kullanılarak florlü macunla ‘günde 2 kere’ fırçalanması olduğu unutulmamalıdır.